Chuyến hành trình xa hoa đầy hứa hẹn
Khi Boeing cho ra mắt Stratocruiser vào năm 1947, nó đã làm cả thế giới ngỡ ngàng bởi sự sang trọng và đẳng cấp hiếm có. Được mệnh danh là "lâu đài bay", chiếc Romance of the Skies nổi bật với các tiện nghi vượt trội như giường ngủ, phòng chờ cocktail, và một bữa tối tiêu chuẩn hạng sang. Không chỉ nhanh hơn đối thủ, chiếc máy bay này còn sở hữu những động cơ mạnh mẽ, đủ sức mang theo khối lượng hàng hóa khổng lồ.
Hành khách trên chuyến bay đều là những nhân vật nổi bật và có địa vị trong xã hội, từ những nhà điều hành tập đoàn, bác sĩ phẫu thuật, đến nhà ngoại giao. Tất cả đều sẵn sàng cho chuyến hành trình xa xỉ với điểm đến là Hawaii hoặc xa hơn nữa - một vé vòng quanh thế giới. Những người như Robert LaMaison, William Hagan và Soledad Mercado, mỗi người đều có lý do riêng để lên chuyến bay này, tạo nên một bức tranh đa dạng và hấp dẫn. Vào lúc 11:30 sáng, máy bay cất cánh mà không gặp bất kỳ trở ngại nào, mở đầu cho một hành trình kéo dài hơn 9 giờ đến Hawaii. Tuy nhiên, điều không ngờ đã xảy ra… chiếc Romance of the Skies đã biến mất một cách bí ẩn giữa hành trình.
Dấu vết biến mất giữa Thái Bình Dương
Vào lúc 16:04, Đại úy Brown gửi tín hiệu định vị từ độ cao 3km đến tàu Pontchartrain, báo cáo rằng Romance of the Skies vẫn đúng hướng và lịch trình, cách điểm đến Honolulu gần 1.900km. Bầu trời trong vắt, biển lặng lẽ dưới ánh hoàng hôn. Theo kế hoạch, liên lạc tiếp theo sẽ diễn ra vào 18:00, nhưng thời điểm ấy trôi qua mà không thấy tín hiệu nào từ máy bay. Lo ngại điều bất thường, lực lượng bảo vệ bờ biển và hải quân Mỹ huy động máy bay, tàu ngầm và cả tàu sân bay USS Philippine Sea, quét gần 380.000km² Thái Bình Dương mà không thấy dấu vết.
Romance of the Skies, chuyến bay Pan Am số 7, từng là biểu tượng của sự xa hoa giữa bầu trời. Nhưng vào năm 1957 bất ngờ biến mất giữa Thái Bình Dương.
Sáu thập kỷ trôi qua, hành trình điều tra vẫn chìm trong bí ẩn. Hội đồng Hàng không Dân dụng Hoa Kỳ (CAB) khép lại vụ án với tuyên bố "không đủ chứng cứ xác định nguyên nhân," nhưng những mảnh vỡ lại kể một câu chuyện khác. Chúng được tìm thấy cách lộ trình bay 90 dặm về phía bắc, trong đó có thi thể Yvonne Alexander còn thắt dây an toàn và nhiều thi thể khác mặc áo phao, cho thấy hành khách đã chuẩn bị cho một cú hạ cánh khẩn cấp. Nhưng tại sao thi thể lại bị bỏ giày? Một số mảnh máy bay còn vết cháy, có thể là hậu quả của vụ tai nạn, chứ không phải hỏa hoạn trên không.
Nghi ngờ càng dày lên khi Pan Am và FBI phát hiện nồng độ carbon monoxide cao trong máu của phi hành đoàn và hành khách, dấu hiệu của việc rò rỉ khí độc trong khoang máy bay. Điều này gây ra xung đột nghiêm trọng giữa FBI và CAB, thậm chí dẫn đến tranh chấp ngay tại bến tàu khi tàu Philippine Sea cập cảng Long Beach với các thi thể và mảnh vỡ từ vụ tai nạn. Trong cuộc đấu tranh quyền lực ấy, CAB giành phần thắng, và FBI rút lui khỏi vụ án. Edgar Hoover, Giám đốc FBI, từ chối tham gia điều tra vụ tai nạn của Pan Am 944, mặc kệ lời kêu gọi từ cả Pan Am và Hội đồng Hàng không Dân dụng Hoa Kỳ (CAB). Vụ việc đã thu hút sự chú ý của nhiều người, bao gồm cả các cựu nhân viên Pan Am, những người lập một trang web để thu thập thông tin và đặt câu hỏi về các thành viên phi hành đoàn. Phản hồi bất ngờ từ hơn 20 đồng nghiệp cũ cho thấy Pan Am nghi ngờ Eugene Crosthwaite - người quản lý chuyến bay 46 tuổi - là nguyên nhân gây ra thảm họa.
Crosthwaite đã từng có những hành vi kỳ quặc, bao gồm việc cố ý gây khó chịu cho phi hành đoàn. Ông còn đổ lỗi cho Pan Am về các khó khăn cá nhân, như bệnh lao mắc phải khi công tác tại Thượng Hải. Sau cái chết của vợ vì ung thư, ông trở nên căng thẳng với con riêng của vợ, thậm chí còn gọi con là "con quỷ." Ngày 3/11, vài ngày trước chuyến bay, Crosthwaite thay đổi di chúc, tước quyền thừa kế của cô con gái trừ khi cô sống “một cuộc sống Công giáo đạo đức.” CAB giao điều tra viên Claude Schonberger tìm hiểu lý lịch của Crosthwaite và phát hiện bố vợ của ông này từng nhìn thấy ông cầm nắm thuốc nổ, vốn đã biến mất sau tai nạn.
Trong lúc CAB gần như kết luận rằng Crosthwaite có thể là người gây ra tai nạn, một nghi phạm khác xuất hiện: William Harrison Payne, một hành khách 41 tuổi trên chuyến bay, người sở hữu khu du lịch săn bắn và đang đến Hawaii để thu nợ. Điều đáng chú ý là ngay trước khi lên máy bay, Payne đã mua ba hợp đồng bảo hiểm nhân thọ với điều khoản trả gấp đôi nếu ông tử vong do tai nạn, với tổng số tiền bồi thường lên đến 125.000 USD cho vợ. Động cơ của Payne trở thành câu hỏi lớn. Liệu khoản tiền bảo hiểm là lý do duy nhất, hay có bí ẩn nào khác liên quan đến việc ông ta quyết định lên chuyến bay này? Các tình tiết mới này tiếp tục đẩy vụ án vào một chuỗi suy đoán không hồi kết, với hai nghi phạm tiềm năng và những động cơ đầy bí ẩn.
Nghi vấn và mâu thuẫn trong quá trình điều tra
Câu chuyện về thảm họa trên chuyến bay Pan Am 7 tiếp tục bị bao trùm bởi những nghi ngờ và bí ẩn. Cuộc điều tra do Russell Stiles, điều tra viên của Western Life Insurance Company, dẫn dắt đã đưa ra những tình tiết khiến vụ việc càng thêm phức tạp. Stiles nghi ngờ William Harrison Payne không chỉ là một hành khách bình thường mà có thể là thủ phạm gây ra thảm họa này. Payne đã mua ba hợp đồng bảo hiểm nhân thọ cho chính mình trước khi chuyến bay khởi hành, một trong số đó có điều khoản trả gấp đôi số tiền bảo hiểm nếu tử vong do tai nạn, với tổng số tiền lên đến 125.000 USD cho vợ ông.
Hành khách trên chuyến bay Pan Am số 7 đều là những nhân vật nổi bật, từ nhà điều hành, bác sĩ phẫu thuật đến nhà ngoại giao.
Thêm vào đó, Payne có tiền sử pháp lý đáng ngờ, từng cố gắng thu phí trái phép và kích nổ một quả mìn trên đường công cộng. Các mối quan hệ của Payne cũng không ít rắc rối, với món nợ lớn đối với mẹ mình và khu du lịch săn bắn đang gặp khó khăn. Sau khi thảm họa xảy ra, khu săn bắn của Payne bị thiêu rụi trong một vụ hỏa hoạn đáng ngờ, và Harriet, vợ của Payne, cùng chồng mới nhận được những bưu kiện bí ẩn từ nước ngoài. Russell Stiles tiếp tục cuộc điều tra sau khi nghỉ hưu, dù gặp khó khăn và không nhận được sự hợp tác từ FBI. Ông vẫn tin rằng Payne không chỉ sống sót mà có thể đang lên kế hoạch trả thù. Tình hình căng thẳng đến mức Stiles lo sợ về tính mạng của mình. Những tiết lộ này chỉ càng khiến vụ án trở nên phức tạp hơn, khi một số điều tra viên của CAB cho rằng vụ tai nạn có thể liên quan đến một sự cố kỹ thuật với máy bay, đặc biệt là vấn đề liên quan đến cánh quạt của Boeing 377.
Cánh quạt của máy bay này đã từng gây ra sự cố trước đó trên chuyến bay Clipper Sovereign of the Skies, khi một cánh quạt gặp sự cố khiến máy bay phải hạ cánh khẩn cấp. Mặc dù không có chứng cứ cụ thể, nhưng một số điều tra viên nghĩ rằng sự cố kỹ thuật có thể là nguyên nhân chính khiến máy bay gặp tai nạn. Mặc dù nhiều giả thuyết đã được đưa ra, câu hỏi về lý do thực sự khiến chuyến bay Pan Am 7 gặp nạn vẫn chưa được giải đáp, và các nhân vật như Payne và Crosthwaite tiếp tục là những nhân vật trung tâm trong vụ án bí ẩn này.
Câu chuyện về vụ tai nạn của chuyến bay Pan Am 7 tiếp tục trở nên phức tạp và khó hiểu hơn khi các cuộc điều tra sâu hơn vén màn những mảng tối trong quá trình xử lý vụ việc. Dù báo cáo cuối cùng của Cục An toàn Hàng không Quốc gia (CAB) không đưa ra chú ý đáng kể đến khả năng máy bay vượt quá tốc độ, những thông tin bổ sung từ cựu phi công Clancy Mead đã làm sáng tỏ một số điểm quan trọng. Mead, người từng điều khiển Romance of the Skies, đã khẳng định rằng chiếc máy bay này đã gặp sự cố cánh quạt trong một chuyến bay đến Hawaii vào năm 1957, chỉ sáu tháng trước khi nó gặp nạn. May mắn thay, ông đã hạ cánh an toàn trong sự cố đó, nhưng sự kiện này cho thấy chiếc máy bay đã từng gặp vấn đề kỹ thuật nghiêm trọng.
Tiếp theo, những chia sẻ từ các chuyên gia kỹ thuật như Frank Garcia và Tony Vasko đã giúp làm rõ nguyên nhân có thể dẫn đến sự cố tai nạn. Garcia nghi ngờ rằng một bộ phận nhỏ trong vỏ mũi động cơ, liên quan đến việc chuyển dầu đến cánh quạt, có thể là nguyên nhân gây ra sự cố mất kiểm soát cánh quạt trên Sovereign of the Skies. Tuy nhiên, bằng chứng thuyết phục của Garcia vẫn còn bị chôn vùi dưới đáy đại dương. Cũng liên quan đến vấn đề kỹ thuật, Tony Vasko, một giám đốc kỹ thuật kỳ cựu, đã tìm thấy bằng chứng cho thấy một sai sót trong quy trình sản xuất của Pan Am: ống chuyển dầu trên máy bay Romance of the Skies được hàn thay vì được bu lông vào đúng vị trí. Lỗi này có thể đã dẫn đến việc cánh quạt không hoạt động ổn định, góp phần làm gia tăng nguy cơ tai nạn. Việc sai sót kỹ thuật này dường như là một yếu tố quan trọng trong vụ việc.
Dù vậy, những tiết lộ này không làm giảm sự căng thẳng trong các cuộc điều tra chính thức. Các phiên điều trần về vụ tai nạn bắt đầu vào ngày 15 tháng 1 năm 1958 tại khách sạn Sir Francis Drake, San Francisco. Trong suốt hai ngày, các điều tra viên của CAB đã thu thập các chứng cứ, thẩm vấn nhân chứng và kiểm tra những đồ vật được cứu vớt từ hiện trường vụ tai nạn. Tuy nhiên, các điều tra viên của CAB chủ yếu tập trung vào khả năng sự cố kỹ thuật và không mấy chú ý đến khả năng phá hoại hay hành động cố ý gây tai nạn.
Một yếu tố quan trọng khác được xem xét là tín hiệu cấp cứu của phi hành đoàn chuyến bay PAA 944 (Romance of the Skies). Mặc dù các tín hiệu âm thanh ghi lại không rõ ràng, một bản ghi âm 15 phút sau báo cáo cuối cùng của cơ trưởng đã phát ra những từ có thể liên quan đến tên gọi của chuyến bay. Tuy nhiên, các phi công Pan Am cũng cho rằng phần lớn thông điệp được ghi lại là mơ hồ và không phù hợp với tình hình, điều này càng khiến vụ tai nạn trở nên khó giải thích hơn. Mặc dù các lý thuyết kỹ thuật và phá hoại đã được đưa ra, việc thiếu thông tin chắc chắn và kết luận rõ ràng đã khiến vụ tai nạn này vẫn còn là một bí ẩn chưa được giải quyết đầy đủ.
Những bí ẩn vẫn chưa có lời giải
Cuộc điều tra về vụ tai nạn của chuyến bay Pan Am 7 (PAA-944), hay Romance of the Skies, tiếp tục làm sáng tỏ nhiều bất cập và mâu thuẫn trong các quy trình bảo trì, những yếu tố kỹ thuật và sự thiếu rõ ràng trong các thông điệp cấp cứu. Mặc dù Cục An toàn Hàng không Quốc gia (CAB) đã không thể xác nhận được một cuộc gọi cấp cứu chính thức từ máy bay, họ vẫn khẳng định "hoàn toàn có thể" phi hành đoàn đã gửi một cuộc gọi cấp cứu. Tuy nhiên, việc không có bằng chứng rõ ràng về cuộc gọi này càng làm tăng thêm sự bí ẩn xung quanh sự cố.
Một trong những yếu tố đáng chú ý trong cuộc điều tra là lời khai của Phil Ice, chủ tịch Công đoàn Công nhân Vận tải Địa phương 505. Ice chỉ trích việc Pan Am cắt giảm nhân sự kiểm tra bảo dưỡng, cho rằng điều này dẫn đến các sai sót nghiêm trọng trong công tác bảo trì, gây nguy hiểm cho an toàn bay. Pan Am đã phản đối cáo buộc này, nhưng các điều tra viên của CAB đã tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên tại xưởng bảo dưỡng của hãng hàng không tại San Francisco. Các báo cáo sau đó chỉ ra rằng công tác bảo trì máy bay tại đây thiếu sót nghiêm trọng, đặc biệt là trong quá trình đại tu động cơ và cánh quạt.
Phil Ice, chủ tịch Công đoàn Công nhân Vận tải Địa phương 505, chỉ trích việc Pan Am cắt giảm nhân sự kiểm tra bảo dưỡng, cho rằng điều này gây sai sót nghiêm trọng và đe dọa an toàn bay.
Câu chuyện càng trở nên căng thẳng hơn khi một loạt các thảm họa liên quan đến những chiếc Stratocruiser của Pan Am diễn ra trong vài năm trước vụ tai nạn của PAA-944. Đặc biệt, một vụ việc vào năm 1955 liên quan đến Clipper United States cũng gặp sự cố nghiêm trọng khi động cơ và cánh quạt bị hỏng, dẫn đến cái chết của bốn người. Những vụ tai nạn này làm dấy lên nghi ngờ về chất lượng bảo trì của Pan Am. Đáng chú ý hơn, báo cáo của CAB cũng chỉ ra rằng trong những tuần trước khi PAA-944 gặp nạn, máy bay này đã gặp phải các vấn đề nghiêm trọng về áp suất dầu, rò rỉ từ bộ tăng áp, và các sự cố liên quan đến hệ thống làm mát động cơ. Tuy nhiên, khi các vấn đề này được đưa ra công khai, JJ Cantwell, luật sư đại diện cho Pan Am, đã tìm cách ngăn chặn việc đưa các thông tin này vào báo cáo công khai.
Cuối cùng, sau một năm dài điều tra, báo cáo của CAB không thể đưa ra một kết luận chắc chắn về nguyên nhân tai nạn. Mặc dù có những bất thường trong công tác bảo dưỡng, sự thiếu vắng của một cuộc gọi cấp cứu rõ ràng và thiếu các bằng chứng vật lý tại hiện trường khiến CAB không thể kết luận cụ thể rằng bảo dưỡng kém là nguyên nhân duy nhất gây ra thảm họa. Báo cáo cũng không đề cập đến những cáo buộc của Phil Ice, và sự thiếu thuyết phục trong các kết luận đã gây ra nhiều tranh cãi trong dư luận.
Cuối cùng, bí ẩn về chuyến bay Pan Am số 7, hay Romance of the Skies, vẫn chưa được giải đáp. Dù đã có rất nhiều cuộc điều tra và giả thuyết được đưa ra, nguyên nhân thực sự của thảm họa này vẫn nằm trong vùng tối của lịch sử hàng không. Tất cả các cuộc điều tra, với những mảnh ghép rời rạc và các bằng chứng mơ hồ, không thể kết luận một cách thuyết phục về nguyên nhân của vụ tai nạn. Dường như, vụ việc này là sự kết hợp của những yếu tố con người và kỹ thuật. Việc cắt giảm nhân sự bảo trì, sự vô trách nhiệm trong công tác kiểm tra, cùng với các sự cố kỹ thuật chưa được khắc phục đã góp phần không nhỏ vào việc đưa chuyến bay này xuống biển. Tuy nhiên, dù có những giả thuyết rõ ràng, không một yếu tố nào đủ sức thuyết phục để đưa ra kết luận cuối cùng.
Với việc các bằng chứng quan trọng vẫn chưa được tìm thấy, thậm chí có thể đã vĩnh viễn bị chôn vùi dưới đáy đại dương, những câu hỏi về thảm kịch này vẫn tiếp tục tồn tại. Liệu chúng ta có thể một ngày nào đó giải mã được bí ẩn này, hay chỉ có thể ngậm ngùi nhìn vào một vết thương chưa bao giờ lành trong lịch sử hàng không?