Có bao giờ bạn tự hỏi, làm sao một loài cây giản dị như cây tre lại có thể trở thành biểu tượng của sức mạnh, ý chí kiên cường và bất khuất của dân tộc ta? Từ lâu, tre không chỉ là một phần của đời sống thường ngày mà còn in sâu trong văn hóa, kiến trúc và nghệ thuật của người Việt. Nhưng khi đất nước lâm nguy, cha ông ta đã biến loài cây bình dị ấy thành một vũ khí sắc bén, gieo rắc nỗi khiếp sợ cho kẻ thù. Từ thân tre quen thuộc, những chiến sĩ Việt Nam đã sáng tạo ra loại bẫy khét tiếng nhất trong Kháng chiến chống Mỹ – bẫy chông.
Bẫy chông
Bao gồm các cọc tre được vót nhọn và cắm đưới một chiếc hố, sau đó phủ cành và lá cây lên trên để ngụy trang, đây là loại bẫy có cấu tạo đơn giản, dễ chế tạo nhưng rất hiệu quả và đặc biệt khó phát hiện trong môi trường rừng rậm. Nếu đạp phải lớp ngụy trang, lính Mỹ sẽ ngay lập tức rơi xuống hố và bị đâm bởi những chiếc chông đủ nhọn để xuyên thủng cả đế giày quân sự tiêu chuẩn. Và nếu như vậy là chưa đủ tồi tệ, cái bẫy này còn có thể trở nên khủng khiếp hơn nếu những chiếc cọc tre được tẩm chất thải của người hoặc động vật. Điều này sẽ khiến các vết thương thêm phần nghiêm trọng do tăng nguy cơ nhiễm trùng, ấy là nếu như anh ta không chết vì bị đâm trúng các bộ phận quan trọng trước đó.
Tuy nhiên, chẳng rõ cái nào kinh khủng hơn: chết ngay lập tức hay bị cơn đau hành hạ, giày vò. Trong rừng rậm, vết thương hở sẽ không sạch được lâu. Nguyên nhân là do độ ẩm và nhiệt độ cao là môi trường hoàn hảo cho vi khuẩn sinh sôi và gây ra tình trạng hỗn loạn trong cơ thể. Nếu lúc đó quân y không có mặt, hoặc hết hoặc không mang kháng sinh cùng thuốc giảm đau thì quả thật mọi chuyện sẽ trở thành cơn ác mộng với toàn đơn bị. Bởi lẽ, việc phải vận chuyển một binh sĩ bị thương vốn đã làm chậm tốc độ di chuyển và biến họ trở thành mục tiêu dễ bị phục kích, nay sẽ còn là một trải nghiệm không dễ dàng về mặt tâm lý khi phải vừa khiêng đồng đội, vừa nghe anh ta la hét và tiết lộ vị trí cho bất kỳ ai có mặt gần đó, qua đó làm cho chuyến đi xuyên rừng thêm phần mệt mỏi và càng trở nên nguy hiểm hơn bao giờ hết.
Bên cạnh đó, trong nhiều trường hợp, chông được đặt sao cho mũi hướng xuống dưới. Mục đích của việc này là nhằm khiến cho binh sĩ đối phương mắc kẹt dưới hố và không thể rút chân ra mà không tự xé rách da thịt của chính mình. Ngoài ra, điều này sẽ buộc cả đơn vị phải xúm lại đào anh ta ra ngoài. Trong quá trình đó, việc họ bị chông đâm phải là hầu như không thể tránh khỏi và đây mới là lúc bẫy chông gây ra nhiều thiệt hại nhất. Nhìn chung, các hố chông là nỗi kinh hoàng đối với lính Mỹ và họ đã phải nỗ lực rất nhiều để chống lại chúng bằng nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, bất chấp những nỗ lực đó, những chiếc chông tre đơn giản đã chứng tỏ là một vũ khí lợi hại của bộ đội Việt Nam và theo một ước tính, chúng là nguyên nhân gây ra tới 2% tổng số vết thương mà lính Mỹ phải gánh chịu trong suốt cuộc chiến.
Bẫy roi
Tiếp theo, cũng được làm từ tre giống như bẫy chông nhưng có cơ chế phức tạp hơn một chút, chúng ta có bẫy roi. Theo đó, thay vì sử dụng tre cứng, bẫy roi được tạo ra bằng những thân tre dài, mỏng, đàn hồi với một đầu được buộc chặt vào một cái cây, một chiếc cọc hoặc tảng đá bên đường nơi binh lính Mỹ thường xuyên di chuyển qua. Sau đó, nó được uốn cong hết cỡ sang một bên về phía khu rừng hoặc bụi rậm để ngụy trang, đồng thời cố định lại bằng lẫy bật hoặc dây. Nên nhớ rằng, tre không chỉ linh hoạt mà còn vô cùng chắc chắn. Nó có thể chịu được áp lực rất lớn trước khi gãy, việc uốn cong roi tre hết cỡ sẽ tích cho nó nhiều năng lượng dự trữ, để rồi khi lính Mỹ vướng phải dây bẫy, chiếc roi sẽ vung về phía trước tốc độ ánh sáng và tấn công bất cứ thứ gì trên đường đi của nó với một lực cực lớn.
Bên cạnh đó, nhằm tăng thêm sát thương, roi tre thường gắn chông nhọn ở đầu hoặc các vật tương tự như móc kim loại và thậm chí là lưỡi dao cạo. Đồng thời, giống như bẫy chông, bẩy roi có thể được bổ sung thêm chất thải của người hoặc động vật, nhằm gây nhiễm trùng vết thương và cuối cùng là dẫn đến tử vong. Thậm chí, ngay cả khi không có những bổ sung này, một cú vụt chính xác vào vùng đầu và mặt cũng có thể khiến nạn nhân bị chấn thương nghiêm trọng.
Bẫy chuỳ
Được làm ra với cơ chế hoạt động gần giống như bẫy roi, bẫy chùy được lính Mỹ xem là loại đáng sợ bậc nhất trong tất cả các loại bẫy được sử dụng trong Chiến tranh Việt Nam. Các chiến sĩ Việt Nam đã tạo ra những quả chùy từ nhiều loại vật liệu khác nhau, với lõi có thể làm bằng gỗ, kim loại hoặc thậm chí là rơm hoặc bùn phơi khô. Chiếc lõi có đường kính lên đến 60cm và cân nặng 20kg, vốn đã đủ nguy hiểm, sẽ được gắn thêm những chiếc gai nhọn bằng tre, cành cây hoặc sắt thép. Sau khi hoàn thành, quả cầu tử thần này sẽ được treo lên cao và nối vào một sợi dây bẫy, nằm vắt ngang đường đi của kẻ thù.
Bẫy chùy là một trong những loại bẫy đáng sợ nhất trong Chiến tranh Việt Nam, gây thương tích nặng và khó thoát.
Khi một người lính không cẩn thận và mắc chân của mình vào sợi dây, quả chùy gai sẽ được thả ra, vung xuống từ trên cao và đập nát hộp sọ của nạn nhân. Điều này rất có thể sẽ gây ra cái chết tức thời, nhưng nếu không, anh ta sẽ ước mình được chết ngay. Lý do là vì sẽ không có cách nào để rút những chiếc gai ra mà không giết chết người lính đang bị thương, vì vậy nếu bị bẫy chùy đập trúng vùng đầu, hầu như chỉ có hai khả năng xảy ra: tử vong ngay lúc ấy, hoặc chờ đợi một cái chết từ từ trong đau đớn.
Bẫy đạn
Kế tiếp, hãy cùng đến với một số loại bẫy sử dụng hỏa khí, với bẫy đạn là đại diện đầu tiên. Đây là loại bẫy đặt ẩn trong một cái hố trên mặt đất, được phủ lá và bụi cây để ngụy trang. Trong cái hố này, bộ đội Việt Nam đặt một viên đạn bên trong một cái ống làm bằng tre, phía dưới là một chiếc đinh cắm vào một miếng gỗ và đóng vai trò như kim hỏa.
Khi người lính giẫm phải bẫy, khối lượng của cơ thể sẽ đẩy viên đạn xuống chiếc đinh, kích hoạt viên đạn, khiến nó bắn lên và tạo ra một cái lỗ trên chân của anh ta. Thông thường, bẫy đạn chỉ gây thương tích nặng ở bàn chân hoặc cẳng chân chứ không đến mức chết người. Thế nhưng, chừng ấy là đủ khiến người lính tạm thời mất khả năng chiến đấu và buộc đồng đội phải nhanh chóng đến giúp đỡ họ, qua đó làm chậm tốc độ di chuyển của toàn đơn vị và tạo cơ hội hoàn hảo cho một cuộc phục kích.
Ngoài ra như đã nói, bẫy đạn thường không gây chết người. Tuy nhiên, đôi khi những viên đạn cỡ lớn như đạn shotgun đã được sử dụng. Chúng có thể mạnh đến mức xuyên qua chân và xé nát các bộ phận khác trên cơ thể nạn nhân. Tệ hơn nữa, nếu lúc ấy người lính lại đang nhìn xuống, thì nhiều khả năng thứ cuối cùng anh ta nhìn thấy trên cõi đời này sẽ là một phát đạn đầy uy lực đang nhắm thẳng đến mặt mình.
Thêm vào đó, một yếu tố khác giúp cho bẫy đạn hiệu quả đến vậy là nó gần như không thể bị phát hiện. Cái hố để đặt ống tre và đạn dược bên trong có kích thước không lớn lắm. Và vì không có dây rợ gì nên ở trên bề mặt, hầu như không có một dấu hiệu gì cho thấy có bẫy nằm ngay bên dưới. Cách duy nhất để tìm ra nó là sử dụng máy dò kim loại, thế nhưng do kích thước quá nhỏ của cái bẫy, nên người ta sẽ phải đưa máy dò lại gần trước khi phát hiện ra, và khi đó có thể là đã quá muộn.
Bẫy lựu đạn
Cùng với bẫy đạn, sự khéo léo và sáng tạo của bộ đội Việt Nam trong việc chế tạo bẫy còn được thể hiện qua cách các chiến sĩ biến những quả lựu đạn cơ bản thành sự bất ngờ kinh hoàng trong rừng rậm cho lính Mỹ. Cách đơn giản nhất là nối một sợi dây bẫy với chốt lựu đạn. Chỉ cần ai đó vướng phải dây, chốt sẽ bị kéo ra và quả lựu đạn sẽ phát nổ. Bên cạnh đó, một thiết kế tinh vi hơn là đặt các quả lựu đạn đã được rút chốt vào trong những cái lon, để giữ mỏ vịt không bật ra. Lúc này, dây bẫy được buộc thẳng vào thân lựu đạn và chỉ có nhiệm vụ là kéo nó ra ngoài. Điều này khiến nạn nhân của cái bẫy, có ít thời gian hơn để phản ứng trước tình huống nguy hiểm. Đồng thời, nếu số lượng lựu đạn nhiều hơn một thì ngay cả khi chỉ có một quả bị kéo ra, những quả còn lại vẫn sẽ được kích hoạt do ảnh hưởng từ vụ nổ đầu tiên và có thể khiến rất nhiều binh sĩ bị thương hoặc chết trước khi bất kỳ ai kịp hét lên từ: “Lựu đạn”.
Tuy nhiên, trong số các loại bẫy lựu đạn thì kỳ lạ nhất được cho là mìn bóng bùn. Trong trường hợp này, bộ đội Việt Nam đã thay thế chiếc lon bằng bùn. Cụ thể, họ rút chốt của quả lựu đạn và bọc nó trong bùn khô hoặc đất sét để giữ mỏ vịt gạt an toàn. Sau đó, những quả mìn bóng bùn này sẽ được rải khắp khu vực mà kẻ thù đi qua và không mất nhiều thời gian để lớp bùn vỡ ra để rồi lựu đạn phát nổ mà chẳng cần tác động nào từ nạn nhân. Thêm vào đó, lớp bùn còn phục vụ một mục đích nữa là ngụy trang, khiến cho nó gần như không thể phát hiện được ngay cả đối với những người lính giàu kinh nghiệm, từ đó reo rắc nỗi sợ trong từng bước đi xuyên qua các cánh rừng Việt Nam của binh lính Mỹ.
Không chỉ có vậy, đúc kết từ kinh nghiệm chiến đấu, các chiến sĩ Việt Nam nhanh chóng nhận ra, rằng quân Mỹ yêu thích chiến lợi phẩm. Vì vậy, họ đã cài bẫy lựu đạn vào bất cứ thứ gì trong trại của mình mà người Mỹ có thể thích trước khi rút lui. Một trong những cái bẫy hiệu quả nhất là lá cờ. Cụ thể, lựu đạn được gài vào cột cờ sao cho khi lá cờ được hạ xuống thì nó sẽ phát nổ. Điều này tỏ ra hiệu quả đến mức quân đội Mỹ đã khuyến cáo, rằng việc săn chiến lợi phẩm là một hoạt động nguy hiểm.
Bẫy rắn
Để kết lại danh sách này, chúng ta sẽ tìm hiểu về bẫy rắn. Đối với lính Mỹ ở Việt Nam, nếu chẳng may rơi xuống một cái hố, thì có hai thứ họ có thể bắt gặp bên dưới đáy. Thứ nhất, như đã xuất hiện ở đầu video, là những cọc tre được vót nhọn. Thứ hai, chính là hàng trăm con rắn đủ các loại. Và tất nhiên, đây chẳng hề là những con rắn bình thường mà thay vào đó, bộ đội Việt Nam đã thả trong đó các loại rắn nổi tiếng là cực kỳ nguy hiểm khi sở hữu nọc độc cực mạnh, chẳng hạn như rắn hổ lục (bamboo pit viper), khiến bất kỳ ai rơi xuống sẽ phải chịu nhiều phát cắn trí mạng.
Những con rắn này có thể không lớn lắm, nhưng nọc độc của chúng có thể giết chết một người trưởng thành khỏe mạnh chỉ trong vòng vài phút. Chúng nổi tiếng đến mức được lính Mỹ đặt cho biệt danh là rắn “hai bước”. Lý do là bởi độc của rắn hổ lục sẽ khiến người lính chỉ đi được thêm hai bước trước khi gục ngã. Và nếu có bất kỳ con rắn con nào trong hố thì cái bẫy này lại càng trở nên nguy hiểm hơn vì chúng không thể kiểm soát lượng nọc độc tiết ra, đồng nghĩa với việc khi tấn công con mồi, rắn hổ lục con sẽ phóng toàn bộ nọc độc vào nạn nhân. Bên cạnh đó, để đảm bảo bất kỳ kẻ nào rơi xuống sẽ không có cơ hội để trèo lên, thì số lượng rắn trong hố luôn là rất nhiều.
Theo Cơ quan Lưu trữ Quốc gia Hoa Kỳ, có từ 25-50 lính Mỹ bị rắn cắn trong Chiến tranh Việt Nam.
Ngoài ra, không chỉ thả trong các hố ngụy trang mà bộ đội Việt Nam còn sử dụng rắn độc trong nhiều loại bẫy khác, chẳng hạn như mang chúng trong ba lô của chính họ nhằm mục đích gài bẫy kẻ thù nếu lỡ như có bị giết hoặc bắt giữ. Cùng với đó, rắn độc cũng được thả trong các đường hầm mà các chiến sĩ Việt Nam sử dụng làm phương tiện di chuyển và ẩn náu. Bò qua những khu phức hợp địa đạo tối tăm với duy nhất một khẩu súng ngắn và một chiếc đèn pin vốn đã đủ đáng sợ, nhưng việc không biết liệu có những con rắn độc được đặt làm bẫy trong đó hay không thì còn đáng sợ hơn gấp nhiều lần.
Chỉ cần thoáng mất tập trung thôi thì anh ta có thể bỏ lỡ một con rắn đang lặng lè bò trên mặt đất hoặc treo lơ lửng trên trần đường hầm. Kết quả là người lính này phải nhận lấy một vết cắn chí tử và bỏ xác lại trong bóng tối của đường hầm, và rất có thể là sẽ không bao giờ được tìm thấy. Cùng với đó, rắn được sử dụng để biến nhiều thứ có thể có giá trị đối với kẻ thù trở thành cái bẫy chết người. Điều này khiến lính Mỹ mỗi khi tìm thấy kho tiếp tế của phía Việt Nam, họ sẽ phải khám xét hết sức cẩn thận nếu như không muốn nhanh chóng về chầu ông bà chỉ sau hai bước chân.
Nhìn chung, cuộc chiến trên mảnh đất hình chữ S đã để lại nỗi ám ảnh kinh hoàng cho binh lính Mỹ và một trong những nguyên nhân lớn nhất chính là những chiếc bẫy chết người. Lợi dụng địa hình rừng rậm phức tạp, bộ đội Việt Nam với sự sáng tạo và khéo léo tuyệt vời đã chế tạo nên hàng loạt cạm bẫy tinh vi. Những chiếc bẫy này không chỉ gây thương tích, giết chết, mà còn gieo rắc nỗi sợ hãi, biến cuộc chiến trở thành một trải nghiệm đầy đau đớn và ám ảnh mà đối phương không thể nào quên.
